List przewozowy – wszystko, co musisz wiedzieć!

Podstawowy dokument handlowy związany z realizacją usług transportowych to list przewozowy, który stanowi potwierdzenie zawarcia i wykonania umowy przewozu. Jakie informacje musi zawierać, aby można było uznać, że został on poprawnie sporządzony? Ile egzemplarzy trzeba przygotować? Jaką rolę odgrywa list przewozowy? Już teraz dowiedz się więcej na ten temat!

Co to jest list przewozowy i z jakich elementów musi się składać?

List przewozowy (nazywany też etykietą) jest dokumentem dołączanym do przesyłki, w którym znajduje się szczegółowy opis transportowanego ładunku. Może być nim wydruk komputerowy albo przekaz elektroniczny. Jego prawidłowe uzupełnienie należy uznawać za priorytet. Trzeba mieć na uwadze, że obowiązkiem przewoźnika jest zweryfikowanie zgodności informacji znajdujących się w liście przewozowym ze stanem faktycznym – najczęściej takie sprawdzenie dokonywane jest w obecności nadawcy paczki, a jego wyniki odnotowuje się w specjalnym protokole.

Zazwyczaj list przewozowy sporządzany jest w czterech egzemplarzach. Ze względów praktycznych każdy z nich ma inny kolor, co ułatwia ich rozróżnienie:

1. oryginał (niebieski) – przeznaczony dla odbiorcy,
2. grzbiet (czarny) – pozostaje w miejscu nadania,
3. wtórnik (czerwony) – otrzymuje go nadawca,
4. ceduła (zielony) – służy do pokwitowania odbioru.

Warto też zwrócić uwagę na jego treść. Elementy listu przewozowego, które obowiązkowo powinny się w nim znaleźć, są wymienione w art. 38 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. Prawo przewozowe. Zgodnie z brzmieniem tego przepisu w takim dokumencie zamieszcza się:

• nazwę i adres nadawcy, jego podpis oraz określenie placówki przewoźnika zawierającej umowę,
• miejsce przeznaczenia przesyłki oraz nazwę i adres odbiorcy,
• określenie rzeczy, masy, liczby sztuk przesyłki, sposobu opakowania i oznaczenia,
• inne wskazania i oświadczenia, wymagane albo dopuszczone zgodnie z przepisami ze względu na warunki danej umowy lub sposób rozliczeń.

Dodatkowo nadawca ma możliwość zamieszczenia w liście przewozowym wskazówek, co do postępowania z przesyłką na wypadek: przeszkody w przewozie (powodującej niemożność wykonania umowy zgodnie z określonymi warunkami) albo przeszkody w wydaniu (powodującej niemożność wydania przesyłki w miejscu przeznaczenia określonemu odbiorcy).

Jakie są funkcje listu przewozowego?

Można wskazać trzy główne funkcje listu przewozowego. Pierwszą jest ta informacyjna, związana z tym, że w takim dokumencie umieszcza się wiele ważnych danych związanych chociażby ze stronami umowy przewozu, czy specyfiką przewożonego towaru. To cenne źródło informacji. Natomiast drugą jest funkcja dowodowa. Bowiem list przewozowy stanowi potwierdzenie tego, że przewoźnik przyjął ładunek, uznaje się go również za dowód, który okazuje się niezwykle przydatny, gdy podczas wykonywania transportu dojdzie do zniszczenia paczki, jej zaginięcia lub wystąpienia innych, nieprzyjemnych sytuacji. O wiele łatwiej można wtedy sprawdzić, co się stało oraz szybciej zidentyfikować przesyłkę. Ważna jest także funkcja legitymacyjna, związana z tym, że list przewozowy to podstawa do odbioru towaru, ponadto równocześnie jest on dokumentem celnym wymaganym podczas odpraw.

Rodzaje listów przewozowych – podsumowanie

Analizując tę kwestię, warto również zwrócić uwagę na podstawowe rodzaje listów przewozowych. Standardowa kategoryzacja dokonuje ich rozróżnienia na podstawie środka transportu. W takich okolicznościach wskazuje się na te wykorzystywane w transporcie: morskim (inaczej konosament lub bill of lading, który jednocześnie jest formą papieru wartościowego – może być imienny, na zlecenie albo na okaziciela), kolejowym międzynarodowym (CIM – obejmującym tereny Europy Zachodniej oraz SMGS – dla państw Europy Wschodniej), lotniczym (list przewozowy AWB, czyli Air Waybill)oraz drogowym.